Czytanie rzeźby terenu

Kurs w urozmaicony sposób zaznajamia z procesami odpowiedzialnymi za kształtowanie form terenu. Pozwala ponadto nauczyć odczytywania cech ukształtowania terenu oraz podstaw wyznaczania form terenu na mapach topograficznych. Na przykładzie Wielkopolskiego Parku Narodowego uczestnik poznaje genezę oraz charakterystyczne formy terenu w obszarach młodoglacjalnych. Kurs jest zaproszeniem do zwiedzania Parku. Kurs ma charakter popularnonaukowy, jest przeznaczony dla szerokiego grona odbiorców: zainteresowanych tematyką, uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych, nauczycieli, edukatorów, pracowników instytucji związanych z ochroną środowiska i innych. Kurs składa się z pięciu modułów, które uczestnik realizuje we własnym tempie. Autorzy sugerują realizację kursu w sposób regularny np. tygodniowy. Materiały edukacyjne są bogato ilustrowane własnymi grafikami oraz odnośnikami do zasobów z Internetu, w tym zdjęć na Google Earth, a także filmami. Wiedzę uczestnik utrwala na bieżąco poprzez odpowiedzi na liczne pytania kontrolne oraz w testach podsumowujących poszczególne moduły i cały kurs.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Nie ma szczególnych wymagań wstępnych dla uczestników kursu. Kurs językiem przystępnym wprowadza różnorodne specjalistyczne zagadnienia geomorfologiczne.

CELE KURSU

• Zdobędziesz ugruntowaną i syntetyczną wiedzę z zakresu wpływu czynników rzeźbotwórczych na ukształtowanie terenu.
• W przystępny sposób poznasz specjalistyczne pojęcia z zakresu geomorfologii.
• Dowiesz się, w jaki sposób został ukształtowany krajobraz Wielkopolskiego Parku Narodowego.
• Nauczysz się samodzielnie pozyskiwać fragmenty map topograficznych z wykorzystaniem Internetu.
• Przekonasz się, że umiejętność czytania rzeźby terenu z mapy nie jest aż tak trudna.

PORUSZANE ZAGADNIENIA

Kurs składa się z pięciu modułów. Każdy moduł może być realizowany przez Uczestników we własnym tempie. 

MODUŁ 1

W module pierwszym przedstawiono procesy, które kształtują powierzchnię Ziemi. Omówiono procesy wewnętrzne, które odpowiadają głównie za powstanie megaform: ruchy górotwórcze, trzęsienia ziemi, wulkanizm. Zwrócono uwagę na ogólne uwarunkowania aktywności tych procesów wynikające z tektoniki płyt litosfery. Przedstawiono zewnętrzne procesy morfotwórcze: wietrzenie i denudację, działalność wód płynących i stojących, lodowców i lodu gruntowego oraz oddziaływanie wiatru. Zwrócono uwagę na rolę człowieka w kształtowaniu się rzeźby terenu.

MODUŁ 2

W module drugim zaproponowano uczestnikowi pracę na mapie topograficznej. Moduł zaczyna ćwiczenie z praktycznego pozyskiwania obrazu mapy topograficznej z Internetu. Następnie uczestnik dowiaduje się, jakie są sposoby prezentacji ukształtowania terenu na mapie i jak powstaje rysunek poziomicowy na podstawie pomiarów terenowych. Omówione są reguły rysowania poziomic, a uczestnik wykonuje ćwiczenia z odczytywania wartości poziomic. Na koniec przedstawiono, jak powstaje mapa geomorfologiczna na przykładzie nowej mapy geomorfologicznej Wielkopolskiego Parku Narodowego.

MODUŁ 3

W module trzecim zaprezentowane zostaną formy i procesy glacjalne, czyli związane z lodowcami. Poznasz warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby lodowiec powstał, kształtował krajobraz i się wytapiał oraz co zostaje po nim. Wszystko na przykładzie Wielkopolskiego Parku Narodowego.

MODUŁ 4

W module czwartym zostały zaprezentowane współczesne procesy rzeźbotwórcze na obszarach polodowcowych. Dowiesz się co to peryglacjał. Na koniec zapoznasz się z tematyką wpływu człowieka na krajobraz i środowisko naturalne.

MODUŁ 5

W module piątym rozwiążesz test końcowy i zostaniesz poproszony o wypełnienie ankiety na temat kursu.

WARUNKI ZALICZENIA KURSU I OTRZYMANIA ZAŚWIADCZENIA

Aby zaliczyć kurs i otrzymać zaświadczenie o jego ukończeniu musisz przystąpić do rozwiązania testów kończących moduł 1, 2, 3 i 4 oraz testu podsumowującego kurs (znajduje się on w module 5). Ponadto w kursie są bieżące pytania kontrolne oraz jedno ćwiczenie praktyczne, które również są punktowane. Zaświadczenie potwierdzające zaliczenie kursu otrzymasz, jeśli łącznie uzyskasz co najmniej 70% sumy punktów za testy wiedzy i odpowiedzi na pytania kontrolne oraz ćwiczenie.

KADRA KURSU

mgr Marta Jaśkiewicz

samodzielny technik w Stacji Ekologicznej UAM w Jeziorach. Obecnie adiunkt muzealny w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie.

geografka ze specjalizacją geomorfologii. Przez kilka lat była nauczycielką w szkołach średniego i wyższego szczebla, prowadziła zajęcia o tematyce środowiskowej na uczelniach wyższych. W Stacji Ekologicznej UAM w Jeziorach m.in. zajmuje się edukacją przyrodniczą. Hobbistycznie zwiedza parki narodowe Polski i Europy.

dr Lech Kaczmarek

pracownik badawczo-techniczny w Stacji Ekologicznej UAM w Jeziorach

doktor nauk o Ziemi, z wykształcenia i z pasji geomorfolog. Znawca i miłośnik map oraz cyfrowych danych przestrzennych. Specjalista z zakresu nauczania na odległość.

dr Michał Lorenc

pracownik badawczo-techniczny w Stacji Ekologicznej UAM w Jeziorach

doktor nauk Ziemi, geolog, geomorfolog, troszkę paleontolog. Pasjonuje go prowadzenie zajęć z młodzieżą szkolną, jak również z osobami dorosłymi i w ten sposób ukazywanie piękna i złożoności otaczającego nas świata przyrody.